Zawód sędziego piłkarskiego budzi skrajne emocje wśród kibiców tego sportu. Chcąc objąć to stanowisko, trzeba być przygotowanym nie tylko na słowa uznania, lecz także na falę krytyki i nieprzyjemnych komentarzy. Mimo to profesja arbitra bez wątpienia jest bardzo ciekawa. Osoby zainteresowane wykonywaniem tej pracy muszą jednak spełnić szereg ściśle określonych wymogów.
- Co trzeba zrobić, by zostać sędzią piłkarskim?
- Jakie są wymagania do tego zawodu?
- Jak wyglądają kursy dla sędziów piłkarskich?
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Kto może zostać sędzią piłkarskim?
Rozważania na temat tego, jak zostać sędzią piłkarskim, należy rozpocząć od określenia, kto może wykonywać ten zawód. Osoby zainteresowane tą profesją powinny przede wszystkim mieć nienaganną kondycję fizyczną – arbiter przez cały mecz pozostaje w ruchu, dlatego też musi odznaczać się dobrym zdrowiem. Od kandydatów na to stanowisko często wymaga się przedstawienia zaświadczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań do sędziowania na boisku.
Aby zostać sędzią piłki nożnej, należy też spełnić kilka wymogów formalnych. Kandydat na to stanowisko powinien:
- mieć minimum 16 lat,
- posiadać dyplom potwierdzający ukończenie szkoły średniej (lub być uczniem pobierającym naukę w placówce ponadgimnazjalnej),
- przedstawić aktualne zaświadczenie o niekaralności,
- mieć pisemną zgodę opiekuna prawnego, zezwalającą na wykonywanie zawodu arbitra piłkarskiego (dotyczy to osób, które nie ukończyły 18. roku życia).
Widać więc wyraźnie, że sędzią piłkarskim można zostać nawet w bardzo młodym wieku. Co ważne, profesję tę wykonują zarówno mężczyźni, jak i kobiety. W obu przypadkach mile widziane jest jednak wcześniejsze zainteresowanie sportem, a zwłaszcza umiejętność gry w piłkę nożną, również na profesjonalnym poziomie.
Specjalny kurs, czyli sposób na to, jak zostać sędzią piłki nożnej
Spełnienie podstawowych wymogów to jedynie pierwszy krok do zostania sędzią piłkarskim. W przypadku zawodu arbitra najważniejsze jest bowiem odbycie specjalnego kursu, który kończy się egzaminem.
Szkolenia sędziowskie organizowane są przez Wojewódzkie Związki Piłki Nożnej. Terminy najbliższych kursów w poszczególnych regionach Polski można znaleźć na odpowiednich stronach internetowych – najczęściej odbywają się one jednak na początku roku kalendarzowego i trwają ok. 3 miesięcy. Kandydaci na arbitrów piłkarskich uczęszczają na zajęcia 1–2 razy w tygodniu. Należy przy tym pamiętać, że szkolenia tego typu są płatne. Ich koszt to około 150–250 zł.
Podczas kursu przygotowującego do tego, aby zostać sędzią piłki nożnej, kandydaci zdobywają szeroką wiedzę teoretyczną, którą przekazują im doświadczeni arbitrzy. Program zajęć obejmuje m.in. poznanie tajników gry i zasad ubioru piłkarzy oraz analizowanie niedozwolonych zachowań czy innych sytuacji, które mogą wydarzyć się na boisku podczas meczu.
Każde szkolenie na sędziego piłkarskiego kończy się egzaminem. Składa się on z dwóch części: teoretycznej i praktycznej. W pierwszej z nich należy odpowiedzieć na 30 pytań sprawdzających wiedzę z zakresu znajomości gry w piłkę nożną. Aby pomyślnie przejść przez ten etap, trzeba uzyskać minimum 70% poprawnych odpowiedzi. Drugą częścią jest egzamin praktyczny. Składają się na niego dwa zadania:
- Przebiegnięcie 6 sprintów po 40 metrów (z 60-sekundową przerwą między każdym z nich) – aby zdać, należy pokonać dystans 40 metrów w nie więcej niż 6,4 sekundy.
- Zrobienie 10 okrążeń po 400 metrów – na dystans składa się 4 × 75 metrów biegu i 4 × 25 metrów marszu. Każde 75 metrów biegu należy pokonać w maksimum 17 sekund, a 25 metrów marszu w nie więcej niż 24 sekundy.
Po zdaniu egzaminu otrzymuje się tytuł sędziego próbnego. Upoważnia on do sędziowania w rozgrywkach młodzieżowych oraz w meczach niższej klasy.
Jak zostać sędzią piłkarskim wyższego szczebla?
Pomyślne przejście egzaminu to nie koniec drogi do tego, aby zostać zawodowym sędzią piłkarskim. Będąc arbitrem próbnym, należy wziąć udział w ok. 30 meczach. Gwarantuje to awans na stanowisko sędziego rzeczywistego. Od tej chwili możliwe jest dalsze pięcie się po szczeblach kariery.
Zgodnie z przepisami sędzia piłkarski ma szansę na awans po każdym sezonie, a w przypadku wyjątkowych zasług i zaangażowania – nawet po jednej rundzie. Za każdym razem możliwe jest jednak awansowanie tylko o jeden szczebel rozgrywek. Aby dojść do poziomu arbitra sędziującego w mistrzostwach Europy lub świata, należy przejść przez:
- klasę C, B i A,
- okręgówkę,
- IV, III, II i I ligę,
- Ekstraklasę,
- europejskie puchary piłkarskie.
Decyzję o awansie (lub ewentualnym spadku) sędziego piłkarskiego podejmują przedstawiciele Wojewódzkiego Związku Piłki Nożnej. Robią to na podstawie oceny zaangażowania i skuteczności konkretnego arbitra.
Zobacz także:
- Jak zostać piłkarzem? Trzeba spełnić te wymagania
- Kariera wysokich lotów, czyli jak zostać stewardessą?
- Jak zostać cukiernikiem i jak wygląda praca w tym zawodzie?
Autor: Adrian Adamczyk
Źródło zdjęcia głównego: CatEyePerspective/GettyImages